Geçiş kontrol sistemlerinin olmazsa olmazı röle, buton, manyetik kilit, acil durum butonu gibi devre elemanlarında sürekli karşılaştığımız Normalde Açık (NO) ve Normalde Kapalı (NC) kontakları, farklı çalışma prensiplerine sahip olsalar da, bağlı bulunuğu geçiş noktasında, geçiş işlemini gerçekleştirmek için kullanılmaktadır. Her iki kontak yapısı da, geçiş kontrol işlemlerinin gerçekleştirileceği alandaki ihtiyaçlara göre belirlenmektedir. Normalde Açık ve Normalde Kapalı kontaklarda üç farklı terminal yapısı bulunmaktadır. Bunlar

  • Normalde Açık (Normally Open) – NO terminali
  • Normalde Kapalı (Normally Close) – NC terminali
  • Ortak (Common) – COM terminalidir.

Açık ve Kapalı Devre

“Normalde Açık” ve “Normalde Kapalı” terimlerini anlayabilmek için öncelikle açık devre ve kapalı devre terimleri hakkında bilgi sahibi olmak gerekmektedir.

Devre hattı tamamlanmamış ve üzerinden elektrik akımı geçirmeyen devreye açık devre denilmektedir.

Açık devre örneği: Devre hattı tamamlanmamış ve üzerinden elektrik akımı geçirmeyen devreye açık devre denilmektedir.
Kapalı devre örneği: Devre hattı tamamlanmış ve üzerinden elektrik akımı geçirebilecek devreye kapalı devre denilmektedir.

Kontak Çeşitleri

Devre hattı tamamlanmış ve üzerinden elektrik akımı geçirebilecek devreye kapalı devre denilmektedir.

Kontaklar A, B ve C tipi olmak üzere üç farklı çeşitte satılmaktadır.

Bunlar;

  • A Tipi Kontaklar (Normalde Açık Kontak)
  • B Tipi Kontaklar (Normalde Kapalı Kontak)
  • C Tipi Kontaklar (Normalde Açık ve Normalde Kapalı Ucu Aynı Anda Bulunduran Kontak)

A Tipi Kontak (Normalde Açık Kontak)

Normalde açık kontak (Normally Open) NO ve COM terminallerini içerir. Normal durumda hatta enerji ya da sinyal bulunmaz. Ancak butona basıldığında veya tetiklendiğinde devre tamamlanır ve kapalı devreye dönüşür. Bu şekilde diğer devre elemanına sinyal veya enerji göndermeye başlar. Genellikle standart basit tip butonlar NO devresi ile çalışır. Turnikeyi tetikleyecek ya da alarmı çalıştıracak butonlardan NO durumu beklenir.

A Tipi Kontak
Normalde Açık Kontak

B Tipi Kontak (Normalde Kapalı Kontak)

Normalde kapalı kontak (Normally Close) NC  ve COM terminallerini içerir. Normal durumda hatta enerji ya da sinyal bulunur. Butona basıldığında ya da  tetiklendiğinde devre açık devreye dönüşür. Bu şekilde diğer devre elemanına sinyal veya enerji gönderme işlemi durur. Genellikle devre arasına girerek devreyi açması gereken buton tipleri bu şekilde çalışır. Örneğin bir manyetik kilit bulunan bir kapıda, kapıyı normalde kilitli tutmak ve butona basıldığında açmak için bu tip butonlar kullanılır.

B Tipi Kontak
Normalde Kapalı Kontak

C Tipi Kontak (Normalde Açık ve Normalde Kapalı Uçu Aynı Anda Bulunduran Kontak)

Normalde açık, normalde kapalı ve COM terminallerini aynı anda içerir. Üç bacak çıkışı olan bu terminaller aynı anda hem NO hem de NC terminali çıkışı sağlar. Hattın bir bacağı COM’a bağlanırken diğeri ise ihtiyaç duyulan terminale bağlanır. Acil çıkış butonları gibi farklı kontroller yapması gereken devre elemanları ya da röle gibi devre elemaları C tipi terminale sahiptir.

C Tipi Kontak
C Tipi Kontak Örneği

Doğru tipte kontaklı ürün seçimi  geçiş kontrol sistemlerinde önemli bir noktadır. Özellikle Fail Safe ve Fail Secure tipindeki kilitlerin C tipindeki bir röleden nasıl beslenmesi gerektiği sistemin devamlılığı adına önemlidir. Fail Safe ve Fail Secure tipi kilitlerle alakalı bilgi edinmek için linkinden ilgili makaleye erişebilirsiniz.

Dört ayda bir yayınlanan BioAffix elektronik posta bültenine abone olarak yeni gelişmeler hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.