CMMI Olgunluk Seviyeleri ve Anlamları

Olgunluk seviyesi, organizasyonel süreç iyileştirme için tanımlanmış evrimsel bir basamaktır. Her olgunluk seviyesi, organizasyonun süreçlerinin önemli bir alt kümesini olgunlaştırır ve bir sonraki olgunluk seviyesine geçiş için organizasyonu hazırlar.

CMMI Olgunluk Seviyeleri Nelerdir?

Aşamalı temsili kullananlara destek olmak amacıyla, tüm CMMI modelleri tasarım ve içeriklerinde olgunluk seviyelerini yansıtır. Bir olgunluk seviyesi, organizasyonun genel performansını iyileştiren, önceden tanımlanmış bir dizi süreç alanı için ilgili spesifik ve genel uygulamalardan oluşur.

Bir organizasyonun olgunluk seviyesi, performansını tanımlamak için bir yol sağlar. Deneyimler, organizasyonların süreç iyileştirme çabalarını bir seferde yönetilebilir sayıda süreç alanına odakladıklarında ve bu alanların organizasyon iyileştikçe artan bir sofistikasyon gerektirdiğinde en iyi performansı gösterdiklerini ortaya koymuştur.

Olgunluk seviyesi, organizasyonel süreç iyileştirme için tanımlanmış evrimsel bir basamaktır. Her olgunluk seviyesi, organizasyonun süreçlerinin önemli bir alt kümesini olgunlaştırır ve bir sonraki olgunluk seviyesine geçiş için organizasyonu hazırlar.

Olgunluk seviyeleri, süreç alanlarında belirlenen işlem basamaklarının adım adım uygulanması, özel ve genel hedeflerin gerçekleştirilmesiyle ölçülür.

Olgunluk seviyeleri, süreç iyileştirme ve sürekli gelişim pratiği için 1’den 5’e kadar derecelendirilmiştir:

1. Başlangıç
2. Yönetilen
3. Tanımlanmış
4. Nicel Olarak Yönetilen
5. Optimize Edilmiş

Tanımlanmış bir süreç, amacını, girdilerini, giriş kriterlerini, faaliyetlerini, rollerini, ölçümlerini, doğrulama adımlarını, çıktıları ve çıkış kriterlerini açıkça belirtir.

CMMI Seviye 1

CMMI Olgunluk Seviyesi 1’de, süreçler karmaşık ve doğaçlama yönetilir. Organizasyon genellikle süreçleri desteklemek için istikrarlı bir ortam sağlayamamıştır. Bu tür organizasyonlarda başarı, kanıtlanmış süreçlerin kullanımından ziyade organizasyondaki insanların yetkinliği ve fedakarlıklarına bağlıdır. Bu kaosa rağmen, olgunluk seviyesi 1 organizasyonları genellikle çalışan ürünler ve hizmetler üretir, ancak planlarında belirtilen bütçe ve zaman çizelgesini sıklıkla aşarlar.

Olgunluk seviyesi 1, organizasyonları aşırı taahhütlerde bulunma eğilimi, kriz zamanlarında süreçlerini terk etme ve başarılarını tekrarlayamama ile karakterize edilir.

CMMI Seviye 2

CMMI Olgunluk Seviyesi 2’de, projeler süreçlerin politikalara uygun olarak planlandığından ve yürütüldüğünden emin olmuştur; projeler, kontrollü çıktılar üretmek için yeterli kaynaklara sahip yetkin insanları kullanır; ilgili paydaşlar projelere dahil edilir; projeler izlenir, kontrol edilir ve gözden geçirilir; süreç tanımlarına uygunluk açısından değerlendirilir. Olgunluk seviyesi 2’nin yansıttığı süreç disiplini, stres zamanlarında mevcut uygulamaların korunmasına yardımcı olur. Bu uygulamalar yerinde olduğunda, projeler belgelenmiş planlarına göre yürütülür ve yönetilir.

Ayrıca olgunluk seviyesi 2’de, iş ürünlerinin durumu belirlenmiş noktalarda (örneğin, önemli kilometre taşlarında, büyük görevlerin tamamlanmasında) yönetime görünür hale gelir. İlgili paydaşlar arasında taahhütler oluşturulur ve gerektiğinde revize edilir. İş ürünleri uygun şekilde kontrol edilir. İş ürünleri ve hizmetler, belirtilen süreç tanımlarına, standartlara ve prosedürlere uygun şekilde yerine getirilir.

CMMI Seviye 3

CMMI Olgunluk Seviyesi 3’te, süreçler iyi bir şekilde tanımlanmış, anlaşılmış ve standartlar, prosedürler, araçlar ve yöntemlerle açıklanmıştır. Olgunluk seviyesi 3’ün temelini oluşturan organizasyonun standart süreçler seti zamanla oluşturulmuş ve geliştirilmiştir. Bu standart süreçler, organizasyon genelinde tutarlılık sağlamak için kullanılır. Projeler, organizasyonun standart süreçler setini, uyarlama kılavuzlarına göre özelleştirerek tanımlanmış süreçlerini oluşturur. (“Organizasyonun standart süreçler seti” tanımına sözlük bölümünde bakınız.)

Olgunluk seviyeleri 2 ve 3 arasındaki kritik farklardan biri, standartlar, süreç tanımları ve prosedürlerin kapsamıdır. Olgunluk seviyesi 2’de, her süreç örneğinde (örneğin, belirli bir projede) standartlar, süreç tanımları ve prosedürler oldukça farklı olabilir. Olgunluk seviyesi 3’te, bir proje için standartlar, süreç tanımları ve prosedürler, organizasyonun standart süreçler setinden uyarlanır ve belirli bir proje veya organizasyon birimine uyacak şekilde özelleştirilir. Böylece, yalnızca uyarlama kılavuzlarının izin verdiği farklar dışında daha tutarlıdır.

Bir diğer önemli fark, olgunluk seviyesi 3’te süreçlerin olgunluk seviyesi 2’ye göre genellikle daha titiz bir şekilde tanımlanmış olmasıdır. Tanımlanmış bir süreç, amacını, girdilerini, giriş kriterlerini, faaliyetlerini, rollerini, ölçümlerini, doğrulama adımlarını, çıktıları ve çıkış kriterlerini açıkça belirtir. Olgunluk seviyesi 3’te, süreçler, süreç faaliyetlerinin birbiriyle ilişkileri ve sürecin, iş ürünlerinin ve hizmetlerin ayrıntılı ölçümleri anlaşılmasıyla daha proaktif bir şekilde yönetilir.

CMMI Seviye 4

Olgunluk seviyeleri 3 ve 4 arasındaki kritik fark, süreç performansının öngörülebilirliğidir.

CMMI Olgunluk Seviyesi 4’te, organizasyon ve projeler, kalite ve süreç performansı için nicel hedefler belirler ve bunları projeleri yönetmede kriter olarak kullanır. Nicel hedefler, müşterinin, son kullanıcıların, organizasyonun ve süreç uygulayıcılarının ihtiyaçlarına dayalı olarak değişkenlik gösterebilir. Kalite ve süreç performansı, istatistiksel terimlerle anlaşılır ve projelerin yaşam döngüsü boyunca yönetilir şekilde standart hale getirilir.

Seçilen alt süreçler için, süreç performansının belirli ölçümleri toplanır ve istatistiksel olarak analiz edilir. Analiz için alt süreçleri seçerken, farklı alt süreçler arasındaki ilişkileri ve bunların kalite ve süreç performansı hedeflerine ulaşmadaki etkilerini anlamak kritik öneme sahiptir. Bu tür bir yaklaşım, alt süreç izlemenin istatistiksel ve diğer nicel tekniklerle iş açısından en fazla değer sağladığı yerlere uygulanmasını sağlar. Süreç performans temelleri ve modelleri, kalite ve süreç performansı hedeflerini belirlemeye ve bu hedeflerin iş hedeflerine ulaşılmasına yardımcı olmak için kullanılabilir.

Olgunluk seviyeleri 3 ve 4 arasındaki kritik fark, süreç performansının öngörülebilirliğidir. Olgunluk seviyesi 4’te, projelerin ve seçilen alt süreçlerin performansı, istatistiksel ve diğer nicel teknikler kullanılarak kontrol edilir ve tahminler, kısmen, ayrıntılı süreç verilerinin istatistiksel analizine dayanır.

CMMI Seviye 5

Olgunluk seviyeleri 4 ve 5 arasındaki kritik fark ise organizasyonel performansın yönetimi ve iyileştirilmesinde ortaya çıkmaktadır. Olgunluk seviyesi 4’te, organizasyon ve projeler, alt süreç düzeyindeki performansı anlamaya ve kontrol etmeye, sonuçları projeleri yönetmek için kullanmaya odaklanır.

CMMI Olgunluk Seviyesi 5’te, bir organizasyon, iş hedefleri ve performans ihtiyaçlarına dair nicel bir anlayışa dayalı olarak süreçlerini sürekli iyileştirir. Organizasyon, süreçteki doğal varyasyonu ve süreç sonuçlarının nedenlerini anlamak için nicel bir yaklaşım kullanır.

Olgunluk seviyesi 5, süreç performansını sürekli olarak iyileştirmeye, sürekli artan ve yenilikçi hale getirilen süreç ve teknolojik iyileştirmeler aracılığıyla odaklanılır. Organizasyonun kalite ve süreç performansı hedefleri belirgindir, iş hedeflerinin ve organizasyonel performansın değişimlerini yansıtacak şekilde sürekli olarak revize edilir ve süreç iyileştirme yönetiminde kriter olarak kullanılır. Uygulanan süreç iyileştirmelerinin etkileri, istatistiksel ve diğer nicel teknikler kullanılarak ölçülür ve kalite ile süreç performansı hedefleriyle karşılaştırılır. Projenin tanımlanmış süreçleri, organizasyonun standardı haline gelmiş kalite süreçleri toplamı ve destekleyici teknoloji inovasyonları gibi, ölçülebilir iyileştirme faaliyetlerinin tamamını kapsar.

Olgunluk seviyeleri 4 ve 5 arasındaki kritik fark ise organizasyonel performansın yönetimi ve iyileştirilmesinde ortaya çıkmaktadır. Olgunluk seviyesi 4’te, organizasyon ve projeler, alt süreç düzeyindeki performansı anlamaya ve kontrol etmeye, sonuçları projeleri yönetmek için kullanmaya odaklanır. Olgunluk seviyesi 5’te ise organizasyon, birden fazla projeden toplanan verileri kullanarak genel organizasyon performansı ile ilgilenir. Verilerin analizi, performanstaki eksiklikleri veya açıkları tanımlar. Bu açıklar, performansta ölçülebilir iyileştirme sağlayan organizasyonel süreç iyileştirmelerini yönlendirmek için kullanılır.

Bu yazıda temel olarak Carnegie Mellon Üniversitesinin CMMI konulu makale, bildiri ve kılavuzlarından, Ones Technology AR-GE ve Scrum Yasası’ndan ve bioaffix.blog’ta yayınlanan makalelerden yararlanılmıştır.

Univercity of Carnegie Mellon, CMMI Version 1.3 (PDF)

Univercity of Carnegie Mellon, CMMI® for Services (CMMI-SVC) Overview for Workshop (PDF)

Univercity of Carnegie Mellon, CMMI for Services: Introducing the CMMI for Services Constellation (PDF)